میلگرد بستر در دیوارچینی بلوکی چه کاربردی دارد؟ | بلوک سبک کارا

مدیریت فشارهای کششی و فشاری یکی از مهم‌ترین اصول ساختمان‌سازی است. بتن به‌دلیل مقاومت فشاری یکی از مهم‌ترین مصالح ساختمانی محسوب می‌شود، اما برای ایجاد مقاومت کششی در آن باید از میلگرد بستر استفاده کرد. در این نوشته توضیح خواهیم داد میلگرد بستر چیست، چه کاربردهایی دارد و نحوه اجرای آن در ساخت دیوارها چگونه است. برای آشنایی با میلگرد بستر با این مقاله همراه باشید.

میلگرد بستر چیست؟

میلگرد بستر به یک جفت میلگرد آجدار به قطر ۴ تا ۶ میلی‌متر گفته می‌شود که در موازات هم با میلگردهای دیگری به هم وصل می‌شوند. این جفت میلگرد به دو صورت عمودی یا نردبانی و زیگزاگ یا خرپا به هم وصل می‌شوند. معمولاً فاصله‌ این دو میلگرد موازی از هم ۵.۵، ۱۱ یا ۱۵ سانتی‌متر است. دو سر میلگرد بستر با اتصال به وادارهای کناری دیوار رج‌های چیده شده‌ دیوار را یکپارچه می‌کنند. جنس میلگرد بستر معمولاً از فولاد ضد زنگ یا گالوانیزه است. قیمت روز میلگرد با توجه به این انواع متغیر است.

کاربرد میلگرد بستر

میلگرد بستر برای غلبه بر نیروهای کششی و فشاری بتن استفاده می‌‎شود. میلگرد بستر به دو صورت افقی و عمودی در میان انواع دیوارهای باربر و غیرباربر استفاده می‌شود. میلگردها را می‌توان در انواع دیوارها استفاده کرد؛ ازجمله: دیوار آجری، دیوار آجر سفالی بلوک، بتنی توخالی، بلوک سیمانی، بلوک لیکا و…

روش اجرای میلگرد بستر

اجرای میلگرد به این صورت است که قبل از دیوارچینی به وسیله تراز، جای دقیق میلگردهای بستر روی ستون مشخص می‌شود. گیره مخصوص میلگرد بستر به ستون پیچ و رولپلاک یا جوشکاری می‌شود. میلگرد بستر معمولاً در فاصله هر 40 سانتی‌متر، تقریباً به اندازه دو رج بلوک، قرار می‌گیرد. با این حال بسته به نقش دیوار در سازه و میزان بار وارد بر آن، این عدد می‌تواند متفاوت باشد.. پس از نصب گیره‌ها، قلاب یا شاخک داخل سوراخ گیره گذاشته می‌شود.

زمانی که رج دیوار به گیره‌ها می‌رسد، میلگرد بستر به شکلی که با قلاب همپوشانی داشته و کاملاً در ملات دیوار مدفون باشد، روی رج دیوار قرار می‌گیرد. به این نکته به این خاطر توجه می‌شود که میلگرد دچار هوازدگی نشود.

میلگرد بستر به دو صورت افقی و عمودی اجرا می‌شود:

*  در روش افقی هر دو میلگرد بستر خرپایی و نردبانی به‌کار می‌رود. در این روش میلگردها در در فواصلی معین میان مصالح دیوار گذاشته می‌شوند. برای اتصال میلگرد بستر افقی، اگر مقاطع فلزی به کار رفته باشد، در گوشه دیوار، میلگرد را به آن‌ها جوش می‌دهند یا از قلاب استفاده می‌کنند.

*  در روش عمودی میلگردهای معمولی به‌صورت عمودی میان فضای خالی ردیف‌های بلوک گذاشته شده و با ملات پر می‌شوند. در این روش دیوار به سقف وصل نمی‌شود، بلکه به سمت ناودان داخل سقف می‌رود. برای مهار این نوع میلگرد از نبشی و سپری استفاده می‌شود که باعث کاهش فشار بر دیوار می‌شود.

چند نکته درباره نحوه اجرای میلگرد بستر:

*  نحوه اجرای میلگرد به دقت بالا و انجام محاسبات دقیق نیاز دارد و این کار باید طبق استانداردهای تعیین‌شده انجام شود.
*  بعد از علامت زدن محل‌های قرارگیری میلگرد بستر، درصورت بتنی‌بودن اسکلت بود، باید رولپلاک گذاشته شود یا قبل از ملات‌ریزی از پلیت و جوش استفاده کرد. اگر اسکلت ساختمان فلزی باشد، جوشکاری یا میخ با ستون وصل می‌شود.
*  قطر میلگردها یا مفتول‌های استفاده شده در میلگرد بستر باید حداقل ۴ میلی‌متر و حداکثر نصف ضخامت ملات باشد.
*  حداکثر ضخامت ملات ۱۶ میلی‌متر است و حداکثر قطر میلگرد بستر ۸ میلی‌متر است.
*  بند بستر بلوک هبلکس کمتر از ۳ میلی‌متر است. میلگرد بستر برای این نوع بلوک باید به حالت نردبانی باشد تا به خوبی در ملات دفن شود.
*  میلگردها باید از جنس فولاد با حداقل تنش تسلیمی ۴۵۰ مگاپاسکال، حداقل تنش نهایی ۵۵۰ مگاپاسکال و با نسبت تنش نهایی به تسلیم ½ باشد.
میلگرد بستر باید ضد زنگ باشد.
*  در دیوارهایی با طول ۴۰ برابر ضخامتشان، جایگزین میلگرد بستر استفاده می‌شود.
*  برای دیوارهای بیش از ۴ متر بطبق آیین‌نامه ۲۸۰۰ باید از وال پست و جوشکاری استفاده کرد.
*  بعد از قراردادن میلگرد، روی آن با حداقل ۱.۵ سانتی‌متر ملات پوشانده می‌شود.

اصول و ضوابط اجرای میلگرد بستر

حداکثر فاصله میلگردهای بستر در ارتفاع دیوار، براساس استاندارد 2800، قسمت جزئیات اجرایی دیوارهای داخلی و خارجی، 40 سانتی‌‌متر است که در طبقات پایین‌تر به علت کاهش نیروهای عمود تا یک متر هم می‌تواند باشد. سایر ضوابط اجرای میلگرد بستر بر اساس آیین‌نامه‌ ملی استفاده از میلگرد بستر عبارت‌اند از:

*  بست باید به‌صورت افقی روی سازه قرار بگیرد.
*  برای اتصال بست باید از تفنگ، پیچ، رول بولت و میخ‌های فلزی استفاده شود.
*  فاصله‌ی چهار طرف بست، حداقل چهار سانتی‌متر است.
*  در ۲۰ سانتی‌متر انتهایی، میلگرد با خمش ۹۰ درجه‌ای درون بست قرار می‌گیرد.
*  حداقل ضخامت ملات میلگرد باید ۱٫۵ سانتی‌متر باشد.
*  برای دیوارهایی که طول آنها بیشتر از ۳٫۶ متر است، همپوشانی ۲۵ سانتی‌متری یا ۷۵ برابری قطر میلگرد باید لحاظ شود.
*  در دیوارهای بازشو دهانه‌ی درب یا پنجره، حداقل ۶۰۰ میلیمتر ادامه می‌یابد.
*  در این شکل استفاده از میلگرد بستر به دوغاب نیازی نیست.

جمع بندی

کاربرد میلگرد بستر در دیوار ساختمان باعث افزایش مقاومت آن در برابر فشارهای مختلف از جمله سیل و زلزله می‌شود. اجرای غیر اصولی میلگرد بستر باعث کاهش مقاومت ساختمان و ازبین‌رفتن مقاومت کششی بتن می‌شود. برای خرید میلگرد بستر از برندهای مختلف و نحوه اجرای صحیح آن بهتر است از متخصصان و کارشناسان این حوزه کمک بگیرید. چون خرید مصالح با کیفیت پایین و اجرای غیراصولی می‌تواند در آینده آسیب‌های جبران‌ناپذیری را در پی داشته باشد.